ریشه یابی غلط های املایی دانش آموزان دبستانی

آموزش املا به کودکان

دانش آموزان در پایه اول دبستان، خواندن و نوشتن را فرا می گیرند. یکی از درس های مرتبط با این یادگیری، درس املاست. کاملاً طبیعی است که کودکی که در حال آموختن این مهارت است، غلط های املایی زیادی در نوشته های خود داشته باشد. این غلط ها در حالت عادی، به مرور و با ماهرتر شدن کودک در این زمینه، کاهش می یابند. اما یادگیری این مهارت برای بعضی از کودکان بسیار دشوارتر از سایرین بوده و این درس به یک کابوس تمام عیار برای خود و خانواده هایشان تبدیل می شود.

چه مهارت هایی پیش زمینه یادگیری املای زبان فارسی هستند؟

دانش آموز، برای یادگیری املای زبان فارسی به مهارت های مختلفی نیاز دارد. مهارت های مربوط به ادراک دیداری و شنیداری، دقت، توجه و تمرکز و بعضی از مهارت های حرکتی از جمله موارد بسیار مهم برای موفقیت در یادگیری املا هستند.

انتظار می رود که کودکان، تا قبل از سن 7 سالگی و ورود به مدرسه، در این مهارت ها به سطح مطلوب و قابل قبولی رسیده باشند. در این صورت یادگیری املا برای دانش آموزان، امری بغرنج و پیچیده نخواهد بود و کودک به مرور در آن توانایی بیشتری نیز کسب خواهد نمود.

اما اگر کودکی تا قبل از ورود به مدرسه به هر دلیلی، همه یا تعدادی از این مهارت ها را به حد مناسبی در خود پرورش نداده باشد، برای یادگیری املا دچار مشکلات عدیده ای شده و در نوشتن املا با غلط های املایی متعددی ناشی از ضعف در این مهارت ها مواجه خواهد شد.

رفع غلط های املایی به شیوه سنتی:

در شیوه سنتی آموزش، اصلی ترین راه رفع اشکالات املایی دانش آموزان، نوشتن زیاد و مکرر از متن کتاب فارسی، املانویسی مرتب و هر روزه در خانه و مدرسه و سپس رونویسی از غلط های املایی است.

این شیوه با وجود فرسایشی بودن، معمولاً برای دانش آموزانی که مشکلات اساسی و مهمی در زمینه مهارت های گفته شده نداشتند، پاسخگو بوده و مهارت آن ها را در زمینه نوشتن املا افزایش می داد. هر چند که مسیر اصلی این نوع از یادگیری، از تکرار و تمرین زیاد، تکیه بر حافظه و معمولاً بدون تفکر صورت می گرفت، که خود می تواند از جمله معایب مهم و اصلی این شیوه به حساب آید.

اما علاوه بر اینها، مشکل مهمی که این شیوه قادر به ارائه راه حل برای آن نبوده و نیست، در مورد دانش آموزانی است که از ضعف در یک یا چند مورد از مهارت های اصلی پیش نیاز یادگیری و نوشتن املا، رنج می برند.

به عنوان مثال، دانش آموزانی که مشکلاتی در زمینه ادراک دیداری یا شنیداری، دقت و توجه و یا دست ورزی دارند، با نوشتن مکرر املا، رونویسی از غلط های املایی و تمرینات مشابه دیگر، پیشرفت قابل ملاحظه ای در کاهش غلط های املایی، از خود نشان نمی دهند.

راه حل برطرف کردن غلط های املایی دانش آموزان:

در وهله نخست لازم است با بررسی املای دانش آموز، به ریشه اصلی غلط های املایی او پی ببریم و پس از ریشه یابی و آگاهی از علت بروز این اشکالات، تلاش کنیم تا با تمرین ها و بازی ها و فعالیت های متناسب با علت یا علل اصلی، به رفع یا کاهش آنها بپردازیم.

به عنوان مثال برای کودکانی که در زمینه دقت و توجه ضعف های اساسی دارند، به جای نصیحت کردن یا ارائه توصیه هایی مانند «بیشتر دقت کن» و … و یا وادار نمودن آن ها به نوشتن املای بیشتر یا رونویسی از غلط های املایی، باید تمرین ها و فعالیت ها و بازی هایی را در برنامه روزانه کودک بگنجانیم که به طور کلی، سبب افزایش میزان دقت و توجه او گردند. این برنامه، خود به خود در زمینه بهبود املا و کاهش اشکالات املایی به دانش آموز کمک خواهد نمود.

توجه داشته باشید که نصیحت کردن یا ارائه توصیه هایی مانند «بیشتر دقت کن» و موارد مشابه، نمی تواند تأثیری بر رفع مشکلات چنین کودکانی داشته باشد. چنین توصیه ای مانند این است که به بیماری که در اثر عفونتِ ناحیه ای از بدن، دچار تب شده است، بدون اعمال هیچ روش درمانی، صرفاً توصیه کنیم که «تب نداشته باش!»

از طرفی، امروزه شیوه های جدیدی از املا نویسی مانند املای خورشیدی، املا با آب، املای سفره ای، املای بادکنکی و … نیز برای علاقمندی بیشتر کودکان رواج یافته و توصیه می شوند. باید توجه داشت که این شیوه ها نیز ممکن است سبب علاقمندی بیشتر کودکان به نوشتن گردند، اما همان گونه که مشخص است نمی توانند سبب برطرف شدن ریشه های اصلی اشکالات املایی دانش آموزان شوند.

در ویدیوی زیر به موارد بیشتری راجع به این موضوع و ارائه راه حلی برای شناخت بیشتر و کشف ریشه های مشکلات املایی کودکان، پرداخته شده است که شما را به دیدن آن دعوت می کنم:

مدت زمان فایل ویدیویی: 8 دقیقه

برای دانلود ویدیو روی ویدیو کلیک راست کنید و Save video as را بزنید.

دانلود کتاب الکترونیکی املای شیرین