یک اصل بسیار مهم در رفع مشکلات آموزشی و تربیتی کودکان

توسط ملیحه پورنامداری مطالب صوتی آموزش کودک, آموزگاران, تربیت کودک, فرزندپروری, مربیان, مهارت های پیش از دبستان, مهارت های دبستان, والدین بدون دیدگاه

اهمیت رفع مشکلات آموزشی و تربیتی کودکان

معمولاً همه والدین به دنبال تربیت کودکانی بی‌نقص هستند. اگر شما هم چنین آرزویی دارید، بگذارید همین اوّل خیالتان را راحت کنم: متأسفانه شما هرگز به این آرزویتان نخواهید رسید!

دلیل آن واضح است: اولاً هیچ انسانی نمی‌تواند بی‌نقص باشد. ثانیاً بی‌نقص بودن تعریف واحدی ندارد.

ممکن است یک ویژگی رفتاری در فردی وجود داشته باشد، که همه اطرافیان، همکاران، دوستان و … حتی علم روانشناسی، جامعه‌شناسی و سایر علوم مرتبط، آن را یک حُسن بزرگ ببینند، اما همزمان والدین آن فرد، همان ویژگی را نپسندند. بنابراین از تربیت فرزندشان با آن ویژگی، احساس رضایت نخواهند داشت.

وجود تفاوت نگرش به دلیل تفاوت نسل که همواره بین فرزندان و والدین وجود دارد و نیز آرزوها، علایق و تفاوت‌های فردی و نیز تغییر نگرش‌ها در جوامع با گذشت زمان و حتی توسعه تکنولوژی و گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، این اتفاق را بسیار محتمل‌تر از گذشته نموده و در آینده نیز مطمئناً بر آن خواهد افزود.

بنابراین مهم نیست که پدر و مادرها چقدر تلاش می‌کنند، پرورش دادن یک انسان بدون ایراد آن هم در همه جنبه‌ها، غیرممکن است. همه ما مطمئناً در جنبه‌هایی دچار نواقصی هستیم. و البته زندگی، آموزش و تربیت نیز به همین دلیل معنا پیدا می‌کند.

پدر و مادرها باید برای رفع مشکلات آموزشی و تربیتی فرزندان خود بکوشند، اما در عین حال باید واقع‌بین و منطقی نیز باشند. برخی از محدودیت‌های بشری را درک کرده و بپذیرند و به جای تلاش برای پرورش فرزندانی بی‌عیب و نقص، در راه رفع مشکلات آموزشی و تربیتی فرزندان خود، برای بهبودهای کوچک اما پیوسته ارزش قائل باشند. زیرا همین بهبودهای کوچک در صورت استمرار می‌توانند به نتایج بزرگی منجر شوند. احتمالاً آن نتیجه بزرگ نیز کاملاً بدون نقص نخواهد بود، اما یقیناً ارزشمند بوده و سبب افزایش کیفیت زندگی آن فرد خواهد گردید.

موضوع مهمی که سبب تولید و انتشار این مطلب شد، همان اصل مهمی که عنوان این مقاله را به خود اختصاص داده است، کلیدواژه استمرار است. یکی از اصلی ترین عوامل مؤثر در بهبود مسائل که با وجود اهمیت بسیار زیاد، تأکید شایسته و درخوری در مباحث آموزشی بر آن نشده است و یکی از نقاط ضعف اصلی برای نرسیدن به هدف، در والدینی است که برای رفع مشکلات آموزشی یا تربیتی فرزندان خود می کوشند.

مراحل رفع مشکلات آموزشی و تربیتی کودکان:

* شناسایی:

اولین اقدام مهم در جهت رفع مشکلات آموزشی و تربیتی کودکان، شناسایی صحیح آن مشکل است. والدینی که از مشکلی در زمینه آموزش یا رفتار فرزند خود اطلاع دارند، گاهی با موضوع عدم شناسایی صحیح مشکل و ریشه اصلی بروز آن، مواجه هستند. برداشت اشتباه از مسئله، سبب گمراهی و اتخاذ تصمیمات نادرست و راه‌حل‌های پرهزینه اما بی‌فایده خواهد گردید.

به عنوان مثال اگر کودکی به دلیل ضعف بینایی، در یادگیری دروس دچار مشکل شده باشد، رفع مشکلات آموزشی او از مسیر بسیار ساده‌ی مراجعه به پزشک و استفاده از عینک می گذرد نه از مسیر روش‌های آموزشی و تمرینی ویژه.

* پذیرش:

دومین مرحله برای رفع مشکلات آموزشی و یا تربیتی کودکان، پذیرش مشکل است. برخی از والدین در این مرحله، مقاومت بسیار شدیدی از خود بروز می‌دهند. آنها به دلیل عواطف و احساسات پدرانه یا مادرانه خود نمی‌توانند بپذیرند که فرزندشان و یا شیوه‌ای که خودشان در پرورش یا آموزش او انتخاب نموده‌اند، دچار ایراد باشد. برخی از والدین، چنین مسائلی را ضعف‌هایی بزرگ و حتی شاید نوعی توهین به شخصیت خود یا فرزندشان تلقی نمایند؛ بنابراین حاضر به پذیرش آن نیستند.

چنین نگرش‌ها و مقاومت‌هایی نه‌تنها کمکی به اصلاح و برطرف شدن آن مسئله نمی‌کنند، بلکه با از دست دادن زمان مناسب، سبب طولانی‌تر شدن و دامنه‌دار شدن آن می‌گردد و فرزندشان را با تبعات بزرگ‌تری از آن مواجه می‌نماید.

* انتخاب راه حل:

یکی از مهم‌ترین مراحل رفع مشکلات آموزشی و تربیتی کودکان، انتخاب روش و راه حل مناسب است. برای بسیاری از مسائل، تنها یک راه حل واحد وجود ندارد، اما مهم آن است که با توجه به نوع مسئله و شدت آن، روحیات کودک و سایر شرایط، بهترین و اثرگذارترین شیوه را برگزینیم تا در کوتاه ترین زمان ممکن به بهترین نتیجه دست یابیم.

* استمرار و مداومت:

از میان والدینی که فرزندانشان با مشکلاتی در آموزش و یا رفتار مواجه‌اند، عده زیادی هستند، که با فرافکنی، وجود هر گونه مشکل و یا نقصی را در فرزندشان انکار می‌نمایند. آنها اصولاً ضعفی نمی‌بینند که بخواهند به دنبال راه‌حلی برای آن باشند.

عده دیگری از والدین که از این مرحله پیش‌تر می‌آیند، در مراحل دوم و سوم با موانع ذهنی خود رو به رو شده و توان عبور از آن موانع را پیدا نمی‌کنند.

اما گروه دیگری که با موفقیت از همه آن موانع عبور می‌کنند با و با نگرش صحیح و پذیرش بالا برای رفع مشکلات آموزشی و یا تربیتی فرزندان خود اقدام می‌کنند، تنها یک قدم تا موفقیت در این راه فاصله دارند. این قدم مهم، داشتن استمرار کافی و مداومت در پیمودن مسیر درست است.

پس از مشخص شدن راه حل، تنها کاری که لازم است انجام دهیم، باقی ماندن در مسیر و انجام اقداماتی است که برای دریافت نتیجه به ما توصیه شده است. هر چند این مرحله از سایر مراحل ساده تر به نظر می رسد، اما به سرانجام رساندن آن، در عمل چندان هم آسان نیست.

دلایل زیادی وجود دارد که سبب می‌شود بسیاری از والدین، پس از گذراندن تمامی مراحل بالا، وقتی مسیر درست رفع مشکل را می‌یابند، به میزان کافی در آن باقی نمی‌مانند.

یکی از دلایل اصلی رها کردن راه درست ان است که اغلب آن‌ها به دنبال نتایج سریع هستند و انتظار دارند با انجام چند روزه روش جدید، نتایج بزرگی مشاهده کرده و یا کلاً از مسئله رهایی یابند. اما از آنجا که آموزش و یا ایجاد هر گونه تغییر در تفکر، نگرش، رفتار و عملکرد، یک فرآیند محسوب می‌شوند، به زمان بیشتری نسبت به انتظار اولیه والدین نیاز دارند.

هر‌ چند با کمی ریزبینی و دقت می‌توان تغییرات را از همان ابتدا به صورت نتایج کوچک در عملکرد دانش‌آموز یا کودک دید، اما نتایج ملموس و قابل مشاهده، مانند رفع کامل آن مشکل، ممکن است به مدت زمانی چندهفته‌ای، چندماهه و یا حتی چندساله نیاز داشته باشند. این مدت زمان، بسته به نوع و شدت مشکل، همکاری کودک و … کاملاً متفاوت است.

عدم شکیبایی این گروه از والدین سبب می شود که با وجود همه تلاش ها و هزینه‌هایی که در جهت رفع مشکلات آموزشی یا تربیتی فرزند خود صرف می‌نمایند، به نتایج مطلوب و ماندگاری دست پیدا نکنند.

به یاد داشته باشید که استمرار و مداومت، کلیدواژه‌های طلایی موفقیت در مسیر تغییر هستند.

اگر شما نیز برای ایجاد یک تغییر در فرزندتان مصمم هستید، اگر به دنبال روشی برای رفع مشکلات آموزشی یا تربیتی او می‌گردید، هرگز این نکته را فراموش نکنید.

در فایل صوتی زیر به اهمیت موضوع استمرار و مداومت در مسیر آموزش و تربیت کودکان پرداخته شده است، که شما را به شنیدن آن دعوت می نمایم:

فایل صوتی «یک اصل بسیار مهم در رفع مشکلات آموزشی و تربیتی کودکان» :