مهارتهای پیش نیاز یادگیری (مهارتهای حرکتی ریز و درشت)

توسط ملیحه پورنامداری فایل‌های آموزشی آموزش کودک, بازی های کودکانه, مربیان, مهارت های پیش از دبستان, والدین بدون دیدگاه

مهارتهای حرکتی ریز و درشت

مهارتهای حرکتی به دسته‌ای از مهارتهای انسان گفته می‌شود که به حرکت اندامهای مختلف بدن برمی‌گردد. به طور کلی این مهارتها به دو گروه مهارتهای حرکتی ریز و درشت تقسیم می‌شوند. مهارتهای حرکتی درشت به حرکت دادن اندام‌های بزرگتر بدن مانند تنه، سر و گردن، بازوها، رانها، پاها و … اشاره دارد. مهارتهای حرکتی ریز یا ظریف نیز، به حرکاتی که توسط ماهیچه‌های ریز انگشتان اجرا می‌شوند، اتلاق می‌گردد.

مهارتهای حرکتی در مسیر رشد طبیعی کودک، روز به روز پیش می‌روند و او را به برقراری ارتباط نزدیکتر با جهان پیرامون خود و درک بیشتر از موضوعات مختلف می‌رسانند. مسیر رشد مهارتهای حرکتی، از یک توالی یکسان و قابل پیش‌بینی در همه کودکان برخوردار است.

مهارتهای جرکتی ریز و درشت نیز ، از جمله پیش‌نیازهای یادگیری در مدرسه به حساب می‌آیند. کودکانی که در حد مناسبی در این مهارتها رشد یافته باشند، در یادگیری دروس مدرسه و اجرای وظایف و تکالیف آموزشی خود، موفق تر عمل می‌نمایند. همچنین پژوهش‌ها نشان می‌دهند که تمرینهای حرکتی مناسب می‌توانند تاثیر مطلوبی بر بهبود مشکلات یادگیری در کودکانِ مبتلا به ضعف و یا حتی اختلالات یادگیری، داشته باشند.

چگونه مهارتهای حرکتی ریز و درشت را در کودکان تقویت کنیم؟

اگر اجازه دهیم کودکان مسیر طبیعی رشد خود را طی کنند و به بهانه‌های مختلف، موانعی بر سر راه آنان قرار ندهیم، فعالیت‌های مختلف روزمره و اشتیاق ذاتی کودکان به انجام بسیاری از این موارد، خود به خود و به طور طبیعی آنها را تا حد زیادی در زمینه مهارتهای حرکتی ریز و درشت پیشرفت خواهد داد.

اما متاسفانه سبک زندگی امروز اغلب افراد، به گونه‌ای است که این آزادی عمل را به طور کامل در اختیار کودکان قرار نمی‌دهد. همچنین زندگی شهرنشینی، مشغله اغلب والدین، نگرانی‌های رایج در بین پدر و مادرها از خطرات و آسیبهای احتمالی بعضی فعالیتها، ماشینی شدن بسیاری از کارهای خانه و روزمره و حتی لمسی شدن بسیاری از ابزارآلاتی که به طور مرتب از آنها استفاده می‌کنیم، به ضعف کودکان در این مهارتها دامن می‌زنند. بنابراین ما ناچاریم تا گاهی این شرایط را آگاهانه و با برنامه‌ریزی برایشان ایجاد نماییم.

تمرین‌ها و فعالیت‌های مناسب برای تقویت مهارتهای حرکتی

مهارتهای حرکتی درشت با هر گونه فعالیت فیزیکی و بدنی و انواع بازی‌های حرکتی، چه به صورت بازی‌های انفرادی و چه در قالب بازی‌های گروهی، در کودکان بهبود می‌یابند. دویدن، پریدن، لی‌لی رفتن، بازی‌های تعادلی، رقص، دوچرخه‌سواری، بالا و پایین رفتن از پله و نردبان، دریافت و پرتاب توپ و انواع بازی‌های دیگری که با توپ انجام می‌شوند، از جمله این تمرین‌ها هستند.

مهارتهای حرکتی ریز یا ظریف نیز با تمرین‌هایی مانند نقاشی و رنگ‌آمیزی، قیچی کردن، بریدن و دوختن، بافتنی، لگو، ورز دادن و کار با خمیر یا گل رس، به نخ کشیدن مهره‌ها، بستن و باز کردن انواع دکمه‌ها، زیپ لباس، بندکفش، سوزن قفلی و هر کار دیگری که توسط انگشتان دست اجرا می‌شود و نیز تمرین‌های نوشتاری مانند پررنگ کردن اشکال و خطوط کمرنگ، وصل کردن نقطه چین‌ها و سرمشق‌نویسی، بهبود یافته و کودک در آنها مهارت می‌یابد.

نشانه‌های کودکان داراری ضعف در مهارتهای حرکتی ریز و درشت:

معمولا ً کودکان دارای ضعف در مهارتهای حرکتی ریز و درشت ، همه یا تعدادی از نشانه‌های زیر را در خود دارند:

بچه هایی تنبل به نظر می‌رسند که به کندی راه رفته و یا حرکات دیگر را انجام می‌دهند.

اغلب خسته، کم انرژی و بی‌حال هستند.

با کوچکترین میزان تحرک فیزیکی اعتراض می‌کنند.

از ورزش و بازی‌های حرکتی استقبال نمی‌کنند.

به نقاشی و رنگ‌آمیزی علاقه ندارند.

بدخط هستند و کلمات را درشت و بی‌حوصله می‌نویسند.

دائماً نسبت به تکالیف نوشتاری، حتی اگر میزان اندکی باشند، معترضند و از نوشتن ابزار خستگی می‌کنند.

در تکالیف و املای خود کلمات زیادی را جا می‌اندازند.

در کارهای دستی و هنری خوب نیستند و …

البته موارد بالا، شامل نشانه‌های ضعف، در هر دو گروه مهارتهای حرکتی ریز و درشت هستند که خود شما با توجه به توضیحات قبلی، می‌توانید آنها را تشخیص داده و تفکیک نمایید.

همچنین در فایل صوتی زیر به توضیح دقیق تر مهارتهای حرکتی ریز و درشت در کودکان و دلایل ضعف در آنها پرداخته‌ام و راهکارهای بیشتری جهت تقویت این مهارتها در بچه‌ها معرفی نموده‌ام که شما را به شنیدن آن دعوت می‌نمایم.