شش بازی فکری جدید و جالب برای پرورش مهارت های کودکان

بازی فکری برای کودکان:

کودک از راه بازی می آموزد و یکی از لذت بخش ترین فعالیت های یک کودک خردسال در زندگی بازی کردن است. بازی از نظر اکثر کودکان خردسال، مهم ترین دلیل آن ها برای بیدار شدن و شروع یک روز تازه است.

یکی از بهترین و ارزشمندترین انواع بازی ها برای کودکان، بازیهای فکری هستند.

چه بازی هایی بازی فکری محسوب می شوند؟

یک بازی زمانی بازی فکری محسوب می شود که کودک را در تفکر و حل مسئله به چالش بکشد. بازی اگر درگیری ذهنی ایجاد نکند و صرفاً تکرار باشد ، بازی ذهنی یا فکری محسوب نمی شود.

برای انجام یک بازی خوب، کودک به کمک افرادی مانند دوستان، والدین یا مراقبین خود نیاز دارد تا تفکر او را تحریک کنند.

بازی های فکری چه مهارت هایی را در کودکان تقویت می کنند؟

این بازی ها علاوه بر اینکه کودک را به تفکر وامی دارند که خود به تنهایی مهارتی ارزشمند برای کودکان محسوب می شود، بسته به نوع خود مهارت های دیگری را نیز در کودک پرورش می دهند.

تمرکز، توجه، مشاهده و تفکر دقیق، تفکر منطقی، خلاق و راهبردی، مهارت حل مسئله، مهارت های زبانی شامل افزایش دایره واژه ها، خوب شنیدن و صحبت کردن، تفکر منطقی ریاضی، مهارت های دیداری و شنیداری و مهارت های اجتماعی از جمله این مهارت ها هستند.

بسیاری از این مهارت ها به خودی خود و در یک محیط نامطلوب امکان رشد پیدا نمی کنند و باید به شیوه های مؤثری تمرین شوند، که بازی های فکری یکی از بهترین روشها برای تمرین این مهارت ها هستند.

در این مطلب به معرفی شش بازی از گروه های مختلف بازی های فکری، مناسب برای کودکان پیش از دبستان و بین سنین ۳ تا ۶ سال می پردازم:

بازی  کیسه لوبیا:

این بازی یک بازی جسمانی_ ذهنی محسوب می شود، زیرا علاوه بر اینکه یک چالش جسمانی ایجاد می کند نیازمند تفکر نیز هست .

یک فنجان لوبیا خام را داخل یک کیسه ریخته و پس از گره زدن آن را داخل یک لنگه جوراب قرار دهید. سر آن را محکم گره بزنید و لبه هایش را مرتب کنید.

کودک باید این کیسه  را ضمن هل دادن با پا در یک مسیر مشخص به جلو براند و در پایان با پا آن را داخل یک سبد که در انتهای مسیر قرار دارد بیندازد. روش دیگر این بازی  قرار دادن کیسه بر پشت پای کودک است. او باید ضمن کنترل کیسه بر پشت پای خود، آن را به صورت لی لی تا انتهای مسیر برده و در سبد بیندازد.

بازی دیگر با کیسه ی لوبیا که از بازی های تعادلی محسوب می شود قرار دادن کیسه بر روی سراست. کودک باید سعی کند کیسه لوبیا را بر روی سرش کنترل و حفظ کند و آن را در یک مسیر مستقیم ( مثل راه رفتن بر روی طناب) به سمت سبد برده و در آن بیندازد.

بازیهای تعادلی با تقویت اتصال دو نیمکره مغز باعث افزایش عملکرد مغز می شوند.

بازی دزدان دریایی:

یکی از بازیکنان(محافظ گنج) با چشمان بسته پشت به کودک یا گروهی از کودکان می نشیند و گنجی مانند یک بسته بیسکویت را محافظت می کند.

کودک دیگر(دزد دریایی) باید خیلی آهسته و پاورچین به گنج نزدیک شود. اگر محافظ گنج از نزدیک شدن بازیکن دیگر، صدایی شنید سریع برمی گردد و چشمانش را باز می کند، اگر دزد دریایی در همان لحظه مانند مجسمه منجمد شده بود، غیرقابل دیدن می شود. او صبر می کند تا محافظ گنج رویش را برگرداند و دوباره به خواب رود. اگر دزد دریایی در حالت مجسمه حرکت کرد یا تکان خورد، باید به نقطه شروع بازی برگردد و دوباره ادامه دهد. کودکی که بدون دیده شدن به گنج برسد، برنده جایزه یا گنج است. کودکان به نوبت این بازی را انجام می دهند.

مهارت های کلیدی این بازی: کنترل ماهیچه ها، هماهنگی جسمانی، خودآگاهی و هماهنگی با دیگران

بازی چمدان:

این بازی می تواند به صورت خانوادگی برگزار شود.

نوبت هرکسی که بود می گوید: “من در چمدانم یک …(حوله یا شیء دیگر) گذاشته ام.”

نفر بعدی باید بگوید: “من در چمدانم یک حوله و یک…(مثلاً کلاه) گذاشته ام.”

هر بازیکن باید نام تمام اشیائی که قبلاً گفته شده را به یاد بیاورد و یک شیء به آن ها اضافه کند. بازیکنی که نتواند نام اشیاء قبلی را به یاد آورد، حذف می شود.

برای جالب تر شدن بازی می توان اشیاء غیرعادی را هم در چمدان قرار داد. مثلاً یک کامیون، یک تلویزیون یا یک شخص را.

مهارت های کلیدی این بازی: مهارت های زبانی، گنجینه لغات و حافظه

بازی موجود بامزه: 

هر بازیکن تکه کاغذی دارد و در نیمه بالایی آن، نیم تنه ی بالایی یک شخص بامزه، حیوان و یا یک موجود خیالی را بدون اینکه به دیگران نشان بدهد و یا بگوید، رسم می کند. وقتی بازیکن ها نقاشی را تمام کردند، کاغذ را طوری تا می زنند که فقط کمی از خطوط انتهایی تصویر دیده شود .

بازیکن ها تصاویر رسم شده و تا خورده را مبادله می کنند و هر کس نیمه پایینی تصویری را که گرفته است، کامل می کند. بازیکنان قبل از پایان کار نباید نیمه بالایی تصویر را ببینند.

در پایان، همه تصاویر را باز می کنند و تصویر کامل شده را می بینند.

مهارت های کلیدی این بازی: ترسیم، مهارت های دیداری و خلاقیت

بازی شکار دایناسور: 

شما به یک سبد بزرگ و تعدادی دایناسور یا حیوانات پلاستیکی و یا سایر اسباب بازی های مورد علاقه کودک نیاز دارید. سبد را به کودک بدهید تا تعدادی از اسباب بازی های مورد علاقه اش را در آن بریزد. به کودک بگویید تصور کن که همه این ها دایناسورهایی هستند که تو باید آن ها را شکار کنی. سپس آن ها را بشمارید و مثلاً بگویید ۵ تا دایناسور بزرگ ، ۶ تا کوچک و ۱۰ تا متوسط(می توانید آن ها را کنار هم قرار داده و یک عکس هم از آن ها بگیرید.)

سپس کودک را به اتاق دیگری بفرستید و تمام دایناسورها را در جاهای مختلف اتاق پنهان کنید و کودک را صدا بزنید.

سبد را به کودک بدهید تا تمام آن ها را پیدا کند. برای اطمینان از پیدا شدن همه، آن ها را بشمارید و یا به عکسی که گرفته بودید مراجعه کنید.

مهارت های کلیدی این بازی: دقت و توجه، تفکر خلاق و حل مسئله

بازی کشف منبع صدا:

از اسباب بازی های موزیکال، ساعتی که تیک تاک می کند و یا گوشی موبایلی که با صدای ضعیف وز وز می کند یا آهنگ خفیفی پخش می کند، استفاده کنید.

آن را جایی از اتاق، زیر ملحفه یا پتویی پنهان کنید و از کودک بخواهید با گوش دادن به صدای ضعیفی که می شنود، آن را پیدا کند. می توانید قرار بگذارید که کودک سینه خیز به دنبال شیء پنهان بگردد تا فعالیت جسمانی متفاوتی را هم به آن افزوده باشید.

مهارت های کلیدی این بازی: گوش دادن، حافظه، حل مسئله

بازی فکری برای کودکان لذت بخش بوده و علاوه بر ایجاد لحظات شاد و مفرح برای آن ها، به افزایش مهارت های کودکان کمک می کند.

ملیحه پورنامداری

محتوای این نوشته برگرفته از کتاب “بازی های فکری برای کودکان” نوشته رابرت فیشر، ترجمه میترا حقیقت و دکتر احمد عابدی است.

تصویر این مطلب از سایت:www.littleacademy.com

این مطالب را هم ببینید:

 بهترین راه آموزش کودک پیش دبستانی چیست؟                       

تقویت دست ورزی و مهارت های حرکتی ظریف در کودکان